مقاله پژوهشي مجله علمي سلول و بافت
(علمي - پژوهشي)117- 126
، جلد 2، شماره 2، تابستان 1390بررسي خواص ضد سرطاني تاكسول و عصاره هاي الكلي و آبي رزماري بر سلول هاي سرطان پستان القا شده توسط
SD
در رت هاي نژاد DMBAاحمد همتا
* 1، پيوند پرويني 238156-8- -1
دانشگاه اراك، دانشكده علوم، گروه زيست شناسي، كد پستي 8349-2
دانش آموخته كارشناسي ارشد زيست شناسي تكويني، دانشگاه اراك، دانشكده علوم، گروه زيست شناسيa-hamta@araku.ac.ir
: * پست الكترونيك نويسنده مسئول1390/8/ 1390
تاريخ پذيرش: 15 /4/ تاريخ دريافت: 14چكيده
روي سلول هاي سرطان پستان القا شده
(Rosmarinus officinalis) هدف: مطالعه حاضر به بررسي اثرات سايتوتوكسيك گياه رزماريپرداخته است
. SD در رت هاي نژاد DMBA توسطبه رت هاي گروه تيمار خورانده شد
. پس از ايجاد تومورها، جهت تعيين نوع تومور DMBA مواد و رو شها: 10 ميل يگرم از كارسينوژنو بررسي هيستوپاتولوژيك، رنگ آميزي هماتوكسيلين
- ائوزين صورت گرفت. جهت تهيه سلول از روش خرد كردن تومور استفاده شد . ازعصاره گيري شد
. سپس عصاره فيلتر شده و مقداري از آن كنار گذاشته digestion برگ هاي خشك رزماري با استفاده از متانول به روشو مابقي آن توسط حلال هاي غيرقطبي هگزان، دي كلرومتان و اتيل استات شستشو داده شد تا مواد غيرقطبي آن جدا شود
. عمل حذفحلال با استفاده از دستگاه تبخيركننده چرخشي انجام گرفت
. از تاكسول و هريك از عصار هها 5 غلظت تهيه شده و بر روي سلول هاارزيابي شد
. MTT اثر داده شد و توانايي زيستي سلول ها به دو روش جذب تريپان بلو و رنگ سنجينتايج
: عصاره ي الكلي رزماري و تاكسول برروي سلو لهاي سرطاني داراي اثرات سمي قابل توجهي بودند ولي عصاره آبي خواصضدسرطاني بسيار ضعيفي داشت
.نتيجه گيري
: عصاره الكلي رزماي به صورت وابسته به دز قادر به از بين بردن سلول هاي سرطاني بوده و خواص سايتوتوكسيك آن قابلمقايسه با داروي تاكسول است
. همچنين مدل سرطان پستان القايي يك مدل مناسب براي انجام آزمايشاتي از اين دست مي باشد.DMBA
، واژگان كليدي: تاكسول، تومورهاي پستان، زيستايي سلول ها، عصاره رزماريبررسي خواص ضد سرطاني تاكسول و عصاره هاي الكلي و آبي رزماري بر
... احمد همتا و همكار118
مجله سلول و بافت (علمي- پژوهشي)، جلد 2، شماره 2، تابستان 1390مقدمه
طبق آمار منتشر شده از سوي وزارت بهداشت و درمان در حال
حاضر سرطان پستان شايع ترين سرطان در ميان زنان كشور به
شمار م يرود و دومين سرطان كشنده پس از سرطان ريه است
.كارشناسان مي گويند از هر هشت زن ايراني، يك نفر شانس ابتلا
به سرطان پستان را داراست و حدود يك چهارم كل سرطا نهاي
زنان در كشور مربوط به سرطان پستان مي باش د
( 1). بالا بودنآمار مبتلايان به اين نوع سرطان در كشورمان ضرورت انجام
تحقيقات بيشتر براي پي بردن به مكانيسم هاي ايجاد سرطان و
ابداع روش هاي درماني مؤثرتر را آشكار مي سازد
.سرطان پستان را مي توان در ر تها توسط انواع مختلفي از عوامل
نظير هورمون ها، پرتوهاي يونيزان و مواد كارسينوژن ايجاد نمود
اما يكي از پركاربرد ترين روش هاي القا سرطان پستان در رت
استفاده از نوع ي ماده ش يميايي به نام
7و 12 دي متيلبنزانتراسن مي باشد كه يك هيدروكربن آروماتي ك چندحلقه اي
.(
است كه به وفور در دود تنباكو يافت مي شود ( 2با توجه به پيچيدگي مكانيسم و وجود عوامل متعدد در ا يجاد
سرطان تا كنون درمان قطعي براي اين بيماري يافت نشده است
اما امروزه از رو ش هاي درما ني براي درمان سرطان پستان
استفاده مي شود
. با اين حال وجود عواملي مانند تنوعپروسه هاي پاتولوژيك و مكانيسم هاي مقاومت به درمان انتخاب
مناسب ترين و كارآمدترين نوع درمان را براي هر يك از
بيماران مشكل ساخته است و اي ن امر لزوم انجام آزما يشات
را روشن مي سازد
. اين in vitro drug sensitivity/resistanceآزمايشات قادرند شناخت و آگاه ي نسب ي در باره اثر عوامل
مختلف مورد استفاده در درمان استاندارد را پيش از انجام
فراهم كنند
. به عبارت د يگر اي ن روش به in vivo آزمايشاتانكولوژيست ها كمك مي كند تا بتوانند داروهاي مناسبي را بر اي
شيمي درماني بيماران برگزينند
. همچن ين از اي ن روش بر ايانتخاب رژيم هاي شيمي درماني بالقوه مؤثرتر و نيز جلوگ يري از
.(
سميت بالقوه داروهاي غير مؤثر استفاده مي شود ( 3كه قابليت كاهش مي زان
(phytochemicals) مواد گياشيمياييبروز تعدادي از تومورها را دارا مي باشند به صورت روزافزون رو
به افزايش است و از اين ميان مشتقات غذا يي از اي ن نظر كه
تقريباً غيرسمي مي باشند مورد توجه خاصي قرار دارند
. با اينحال شواهد علمي محدودي كه در رابطه با مكان يسم عمل و
عوارض احتمالي استفاده از اين تركيبات وجود دارد از ورود آنها
به مسير اصلي مراقبت ها و درمان هاي پزشكي جلوگ يري نموده
است
( 3). تا به امروز مشخص شده كه بس ياري از گياهان راي جداراي خواص يا حفاظت كننده در برابر سرطان كموپروتكتي و
مي باشند، از جمله اين گياهان مي توان به
(chemoprotective)س ير و پي از و موس ير
)، اعض اي خانواده ) Allium اعضاي گونهنعناعيان
(ريحان ، نعناع، آو يشن و رزمار ي)، اعض اي خانوادهزنجبيل و زردچوبه
) اشاره نمود. اي ن گياهان ) Zingiberaceaeمنابعي غني از فيتوكميكال هاي كموپروتكتيو مانند
فيتواسترول ها، فلاونوئيدها، كاروتنوئيدها، ترپنوئيدها و
...مي باشند كه اين مواد به عنوان آنت ي اكس يدانت عمل كرده و
راديكال هاي آزاد را جاروب مي كنند و موجب تحر ي ك سيستم
با
DNA adducts ايمني بدن م ي شوند و همچن ين تشك يلكارسينوژن ها را مهار نموده و علاوه بر اين مس يرهاي متابولي ك
.(
مرتبط با گسترش سرطان را مهار مي كنند ( 4رزماري نيز يكي از گياهاني است كه خاص يت آنت ي اكس يدانتي
بالايي دارد
. اما چيزي كه به تازگي و در يكي دو دهه اخير موردتوجه محققان قرار گرفته است خواص ضد سرطان ي و آنت ي
كارسينوژنيك آن م ي باشد
. از آنجا كه سرطان يك بيماريپيچيده و مولتي فاكتوريال است، يافتن مدل مناسبي كه بتوان
آن را جايگزين مدل انساني نمود همواره يكي از آرما ن هاي
محققان بوده است
. در اين پژوهش از مدل موش صحرايياستفاده شده است كه قادر به تقليد شرايط تومورهاي انساني تا
حد بسيار زيادي م يباشد و بنابراين مي تواند مدل مناسبي براي
مطالعه اثر داروهاي ضدسرطان به شمار آيد
. با بررسي داده هايبه دست آمده از اين مطالعه به اين موضوع پي خواهيم برد كه
آيا استفاده از مدل موشي سرطان پستان مي تواند مدل جايگزين
مناسبي براي مدل انساني باشد و اينكه آيا عصار ه هاي الكلي و
آبي
(فاقد عوامل غيرقطبي) رزماري قادر به از بين بردنسلول هاي سرطاني هستند؟ و اگر اين گونه است ميزان اثر
بخشي آن ها در مقايسه با داروي راي ج تاكسول به چه ميزان
است؟
مواد و روش ها
Sprague
براي انجام اين پژوهش ر تهاي ماده ي بالغ از نژاد150
گرم ) از موسسه ي سرم ± با ميانگين وزني ( 10 dawleyسازي رازي خريداري شده و در شرايط
12 ساعت تاريكي و 1222
درجه ي سانتي گراد و ± ساعت روشنايي و حرارت 3دسترسي آزاد به آب و غذا، در قفس هاي مخصوص در اتاق
حيوانات نگهداري شوند
.بررسي خواص ضد سرطاني تاكسول و عصاره هاي الكلي و آبي رزماري بر
... احمد همتا و همكار119
مجله سلول و بافت (علمي- پژوهشي)، جلد 2، شماره 2، تابستان 1390دوز دارو و روش تيمار
: حيوانات به 3 گروه تقسيم شده و بهبه عنوان گروه كنترل
1 ميلي ليتر روغن (n= گروه اول ( 10به عنوان گروه تيمار
1 ميلي ليتر (n= كنجد به گروه دوم ( 10آلمان
) كه در 1 ،Sigma) DMBA محلول حاوي 10 ميلي گرم،
(n= ميلي ليتر روغن كنجد حل شده بود و به گروه آخر ( 10كه
DMBA بعنوان گروه تيمار 2 محلول حاوي 20 ميلي گرمدر
1 ميلي ليتر روغن كنجد حل شده بود بوسيله گاواژ داده شد .اين دارو
2 بار در طول 2 هفته و در روز مشخص به گروه تيمارخورانده شد
. پس از پايان دوره تيمار و رسيدن تومور به اندازهلازم حيوانات توسط دي اتيل اتر بيهوش و محل تشريح استريل
گرديد سپس تومور بطور كامل خارج شده و به زير هود لامينار
منتقل شد
(شكل 1). يك سوم تومور به منظور تهيه مقاطعبافتي، براي مطالعه پاتولوژيك در فرمالين
10 درصد قرار داده شدو دو سوم باقيمانده جهت كشت سلول مورد استفاده قرار گرفت
.لازم به ذكر است كه تمامي اصول بهداشتي در نگهداري و معدوم
سازي حيوانات بر اساس پروتكل كميته اخلاق پزشكي مصوب
1385/5/28 (
مطابق با پروتكل هلسينكي 1975 ) در اينپژوهش رعايت شد
.مطالعه هيستوپاتولوژيكي
: نمونه به دست آمده از تومور بهمدت
48 تا 72 ساعت در فرمالين 10 درصد قرار داده شد و درادامه مراحل پاساژ بافتي
(به اختصار آبگيري با درجات صعوديالكل، شفاف سازي با زايلين و قال ب گيري در پارافين مذاب
) برروي قطعات تومور انجام گرفت
. سپس با استفاده از ميكروتوماز قالب ها برش هايي به ضخامت
3 ميكرومتر (Leitz 1512)تهيه شده و رنگ آميزي هماتوكسيلين
- ائوزين روي بر ش هاانجام گرفت
. در نهايت لا مها با ميكروسكوپ نوري مجهز بهدوربين مورد مطالعه و عكس برداري قرار گرفتند
.DMBA
شكل 1: تومور خارج شده از رت تيمار شده باتهيه سلو لهاي منفرد از بافت تومو ر
: براي تهيه سلول ازبافت تومور، تومورها به زير هود لامينار انتقال داده شده و سپس
از قسم تهاي داخلي تر قطعاتي بريده و به فالكو نهاي حاوي
10آلمان
) استريل انتقال داده شد. پس ،Gibco) HBSS ميلي ليتراز جدا كردن خون و بافت اضافه، باقيماندة تومور با اسكالپل به
و سوسپانسيون حاصله به
(chopping) ذرات بسيار ريز خرد شد1500
به مدت 5 دقيقه rpm فالكون منتقل شده و با دورسانتريفوژ شد
. پس از آن محلول رويي دور ريخته شد و به،
Gibco) DMEM رسوب ته فالكون 5 ميلي ليتر محيط كشتآلمان
) اضافه گشت. پس ،Gibco) FBS آلمان) حاوي 10 درصد1
تا 2 ميلي ليتر از مخلوط همگن شده به / از پيپتاژ كردن، 5منتقل شده و حجم محيط داخل فلاسك به
5 T فلاسك هاي 25دار
CO ميلي ليتر رسانده شد . سپس فلاسك به انكوباتور 2آلمان
) با دماي 37 درجه سانتي گراد منتقل ،Memmert)گرديد
. پس از گذشت 24 ساعت محيط رويي فلاسك تخليه و 5ميلي ليتر محيط كشت تازه به فلاسك افزوده گشت
. تعويضمحيط و پاساژ سلول ها هرچند روز يكبار و در صورت نياز انجام
گرفت و اين كار تا پاساژ هفتم تكرار شد
.تهيه عصاره هاي گياه ي
: حدود 2 كيلوگرم